Ως προέλευσης των παραπάνω ονομάτων θεωρείτε η παραφθορά του ονόματος του ποταμού Θύαμη, δηλαδή του Καλαμά, με την πάροδο του χρόνου: Θύαμις, Θυάμις, Τσιάμης. Έτσι και οι κάτοικοι γύρω του ποταμού ονόμζονταν Τσ(ι)άμηδες και η περιοχή από Θυαμ(ο)υρία σε Τσ(ι)αμουριά.
Ανατρέχοντας στο 1430, με τη κατάληψη των Ιωαννίνων από τους Τούρκους, ένα μέρος των χριστιανών της περιοχής εξισλαμίζονται δελεασμένοι από υλικά και διοικητικά δώρα. Σημαντικό ρόλο σε αυτό συνέτρεξε και η πίεση των Ελλήνων μετά την αποτυχημένη επανάσταση του Κινήματος του Επισκόπου Τρίκκης Τρικάλων Διονυσίου Φιλοσόφου.
Λόγο του εύφορου εδάφους της περιοχής εγκαταστάθηκαν εκεί και Τουρκαλβανοί αγάδες. Αυτοί ονομαζόντουσαν Σπάχηδες. Οι Σπάχηδες λοιπόν αφήσαν κατ’ εξαίρεση “ελεύθερους” του υποτελείς τους με τον όρο οι γαιοκτήμονες (που πολλοί από αυτές είχαν εξισλαμισθεί) να συγκροτούν ένοπλα σώματα, από τους εργαζόμενους στα κτήματα τους, και να τα συντηρούν καθώς και να τα διοικούν στο πόλεμο κάθε φορά που ο Σουλτάνος είχε ανάγκη των υπηρεσιών τους. Αυτό έγινε κυρίως από τον Μέγα Βεζύρη Σινάν Πασά το 1431.
Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες θεωρούνται απόγονοι αυτών των Σπάχηδων αλλά ακόμη περισσότερο των εξισλαμισθέντων Ελλήνων γαιοκτημόνων.
Το γεγονός της επί μέρους εξισλάμισης δεν έφερε όμως αυτόματα ως αποτέλεσμα και την αλλοίωση της εθνικής συνειδήσεως. Πρέπει να σημειωθεί πως οι πρώτοι αξισλαμισθέντες παρέμειναν κρυπτοχριστιανοί και μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα ώς Έλληνες που ήταν. Με τη πάροδο των χρόνων όμως και τις συναναστροφές τους με τους κατακτητές τούς έκαναν να διαμορφώσουν μια διαφορετική εθνική και θρησκευτική συνείδηση. Λόγω του ότι αυτοί οι Μουσουλμάνοι, μαζί με Αγάδες και Μπέηδες της περιοχής, ταυτίστηκαν με του ομόθρησκους τους κατακτητές ονομάσθηκαν “Τουρκοτσάμηδες” όπως και οι Αλβανοί που συνεργάστηκαν με τους Τούρκους ονομάστηκαν Τουρκαλβανοί.
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913), και την Ήπειρο να είναι μέρος του ελληνικού κράτους, στη Θεσπρωτία παρέμειναν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες. Ο αριθμός αυτών δεν έφτανε ούτε το ένα τρίτο έναντι του αριθμού των Ελλήνων Τσάμηδων. Ο συνολικός πληθυσμός της Θεσπρωτίας αριθμούσε τους 61.329 κατοίκους εκ των οποίων οι 44.668 ήταν Έλληνες και οι 16.661 Μουσουλμάνοι.
Μεγάλη προσπάθεια εναντίον του εξισλαμισμού έδωσαν ο Σοφιανός Δρυϊνουπόλεως (1672-1770), ο Νεκτάριος Τέρπος από το Μοσχόπολη και ο Κοσμάς ο Αιτωλός ο οποίος μαρτύρησε στο Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου στις 24 Αυγούστου του 1779.
Σε οποιαδήποτε πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων-Αλβανών, οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες έπαιρναν το μέρος των ομοθρήσκων τους. Αυτό συνέβη κατά τη περίοδο της Τουρκοκρατίας, στους αγώνες των Σουλιωτών κατά του Αλή Πασά, στον Ά Βαλκανικό Πόλεμο όπου τάσσονται κατά της απελευθέρωσης της Ηπείρου από τους Έλληνες. Την περίοδο εκείνη οι Τουρκαλβανοί Τσάμηδες είχαν συγκροτήσει συμμορίες των οποίων όμως η δράση εξουδετερώθηκε από τον Ελληνικό Στρατό και από εθελοντικά σώματα ανταρτών της Θεσπρωτίας τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 1912.
Μετά της ήττα της Τουρκίας και την Συνθήκης Ειρήνης του Λονδίνου, στις 17 Μαϊου 1913, αλλάζουνε τη στάση τους και δηλώνουν με υπόμνημά τους στις 6 Νοεμβρίου 1913 στη Διεθνή Επιτροπή Ελέγχου επί της Εξωτερικής Οργανώσεως της Αλβανίας: “Θα συμπολεμήσωμεν μετά των αδελφών μας Χριστιανών, μέχρις εσχάτων δια να αποκρούσωμεν τον ζυγόν του Αλβανικού Κράτους και να διατηρήσωμεν την ελευθερία μας εις την αγκάλην της μητρός μας Ελλάδος“.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου